Ceza Hukuku
Ceza Davaları Genel Kapsam
Ceza Davası Nasıl Açılır?
Hukuk sistemimizde bireylerin doğrudan ceza davası açması (kısıtlı istisnalar hariç) mümkün değildir. Ceza mahkemelerince ceza yargılaması yapılabilmesi için, öncelikle yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından suç şüphesine dair araştırmalar yapılır, gerekirse ilgililer dinlenir, soruşturma neticesinde "yeterli şüphe"nin var olduğuna kanaat getirilirse şüpheli hakkında ceza davası açılır.
Dolayısı ile her suç iddiası ile ilgili hakkında ceza davası açılmaz.Öncelikle iddia ve talepler savcılık süzgeçinden geçer, deliller ile birlikte belirli ağırlıkta kanıya varılırsa ceza davası açılır.
Ceza Davaları Aşamaları ve Öncesi
Ceza yargısında süreç ikiye ayrılmakta olup, sürecin ilk kısmına "Soruşturma Aşaması" ikinci kısmına ise "Kovuşturma Aşaması" adı verilmektedir.
Soruşturma aşaması, genel tabir ile savcılık aşaması olup, bu aşamada suç isnad edilen kimseye "Şüpheli" denilmektedir.
Kovuşturma aşamasında bu kimsenin sıfatı "Sanık" olarak değişmektedir.
Savcılık makamı görünürde farklı savcılar olsa da bir bütündür, tüm savcılar tek bir savcılığı temsil etmektedir. Bu aşamada yargı makamı; savcılık ve sulh ceza hakimliğinden oluşmaktadır.Şüpheli hakkında yeterli suç şüphesi bulunduğu kanısına varılırsa savcılıkça iddianame düzenlenir ve görevli mahkemeye sunulur.
İlgili görevli ceza mahkemesince iddianamenin kabulü ile artık soruşturma süreci sona erer, kovuşturma sürecine geçilir.
Hukuk sistemimizde genel görevli olarak Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemeleri belirlenmiştir. Bununla birlikte özel kanunlar ile de özel görevli ceza mahkemeleri belirlenebilmektedir. Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemeleri arasındaki görev ayrımı kanunla belirlenmiş olup, genel kural üst sınırı 10 yıldan hapis cezası olarak belirlenen suçların yargılamasının Ağır Ceza Mahkemelerinde görüleceğidir. Bununla birlikte söz konusu ceza sınırına bakılmaksızın Türk Ceza Kanununda yer alan yağma (m. 148), irtikâp (m. 250/1 ve 2), resmî belgede sahtecilik (m. 204/2), nitelikli dolandırıcılık (m. 158), hileli iflâs (m. 161) suçları, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısmının Dört, Beş, Altı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar (318, 319, 324, 325 ve 332 nci maddeler hariç) ve 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun kapsamına giren suçlarda da Ağır Ceza Mahkemeleri görevlidir. Geri kalan suçların yargılamasında genel kural olarak Asliye Ceza Mahkemeleri
Ceza Yargısında Avukat
Kimler Avukat Tutar?
Ceza yargısında yukarıda ifade edildiği üzere, soruşturma ve kovuşturma aşamaları belirlenmiştir.
Soruşturma aşamasında mağdurun, mağdur adına şikayet hakkına sahip kişinin avukatlığını üstlenen kimseye "Vekil" adı verilmektedir.
Soruşturma ve kovuşturmasında şüphelinin/sanığın avukatlığını üstlenen kimseye ise "Müdafi" adı verilmektedir.
Vekil ya da müdafi sıfatına bakılmaksızın avukat; müvekkilini yargı makamları önünde temsil eder, meramını en iyi şekilde ifade etmesine yardımcı olur, adaletin sağlanması için kanunlar kapsamında kamu hizmeti görür.
Bu sebeple söz konusu dava ve işlemlerde mutlaka bir avukat ile çalışmak, sahip olunan hakların kullanılmasını ve korunmasını sağlar.